یک سیستم شمارهگذاری باید با پیشبینی آینده نسبتا دور طراحی شدهباشد.چنین سیستمی باید تا مدتها نیازمند تغییر اساسی نباشد. در شرایط خاصی که تعداد مشترکان بیش از میزان پیشبینیشده گردد، لازم است که طرح برای پوشش آنها گسترش یابد.
بدیهی است که با افزودن ارقام شمارهتلفنها، تعدادشمارههای قابل اختصاص افزایش مییابد. نمونه این تغییر و تحول را در کشورایرلند به عنوان مثال میآورم:
تغیـیرات شمارهتلفنهای ایرلند
شرکت ایرلندی ComReg، برای اطمینان از وجود تعداد کافی شمارهتلفن رزرو برای همة مشترکان جدید و خدمات، مرتبا میزان استفاده از شمارههای فعلی را بررسی میکند و هر گاه این بررسیها احتمال کمبود شمارهتلفن را نشان دهد، موضوع با دقت زیادی پیگیری میشود. بازیابی شماره تلفنهای موجود به مدت زمان زیادی (در حد چند سال) نیاز دارد، و تقاضاها و خدمات جدید تقریبا یکشبه پیش میآیند، لازم است تا سیستم بسیار فعال باشد و مدیریت شماره تلفنها با دقت زیادی انجام شدهباشد. در این اوقات باید از تعلل پرهیز نمود و نگذاشت که همة منابع سیستم مصرف گردد، زیرا در این صورت امکان گسترشطرح از دست میرود و تنها راه چاره، تعویض کلی شمارهتلفنهای کشور و تحمیل هزینهای گزاف به مشترکان است. در عین حال، حتی تغییرات کوچک و پیشبینیشده نیز باعث اختلال میشوند و نباید هرگز سرسری گرفتهشوند.
بهطور مثال یک چنین بررسیی در سال 2000 در ایرلند نشان داد که در چند منطقه تعداد شماره تلفنها به مرحلة خطرناک نزدیک میشوند و بنابراین طرح تغییر شمارة تلفن تنظیم و تا سال 2003 به اجرا گذاشتهشد. در این طرح که ازآغاز سال 2002 به مدت 12 ماه به اجرا گذاشته شد، شماره تلفنهای 5 رقمی به7 رقمی تبدیل شد. با این تغییرات تعداد شماره تلفنهای این نواحی تا صد برابر افزایش یافت و نیاز به دیگر تغییرات در آینده را برطرف کرد.
در حال حاضر برنامة دیگری برای تغییر شماره تلفنها در دست اجرا نیست، البته شرکت ComReg مرتبا وضعیت شمارهها را بررسی میکند و در صورت کمبود شماره تلفن و نیاز به اجرای طرحهای تغییر شماره، اقدام خواهد کرد.
نتیجهگیری
اما با سیستم شمارهگذاری در مخابرات ایران کمبود شمارهتلفن از ابتدا مشخص و واضح بودهاست. حتی اگر فرض را بر این بگذاریم که مخابرات جز این چارهای نداشتهاست، تغییر اساسی در شمارهتلفنهای همراه به این شکل قابل قبول نیست. بلکه مرسوم این است که برای افزایش ظرفیت سیستم به شمارهتلفنهای موجود رقمی افزودهگردد؛ مثلا عدد یک به انتهای همة شمارهها اضافه شود و شمارهتلفنهایی که پس از این اختصاص داده میشوند براساس شمارهگذاری جدید باشند، نه به شکلی که مخابرات ایران انجام دادهاست. اما در این بین شرکت مخابرات این طرح را طرح عظیم ملی شمارهگذاری نامیدهاست که به اعتقاد بنده طرح عظیم ملی تغییر شماره بیشتر برازندة آن است! در ضمن با اطلاعیههای مختلف این شرکت، این تصور در میان مردم به وجود آمدهاست که طرح فوق یکی از نتایج تغییر تکنولوژی شبکه است، حال آنکه هیچ یک از بخشهای شبکه ارتقاء نیافتهاند.